Over Markasiet

Markasiet

Het mineraal markasiet of speerkies is een bleekbronsgeel tot tinwit ijzer-sulfide met de chemische formule FeS2. De naam is afgeleid van het Arabische woord Makraschit, de oorspronkelijke benaming voor pyriet en vergelijkbare mineralen. Dit is hetzelfde materiaal dat in de oertijd werd gebruikt als vuursteen (‘pyr’ is het Griekse woord voor vuur). De structuur van het mineraal lijkt op de groei van kristallen zoals amethist. Zelfs in ongeslepen vorm kunnen de vlakken van markasiet strak en glad zijn, alsof ze door mensenhanden zijn gevlakt en geslepen.

Markasiet in sieraden wordt meestal in 6 facetten geslepen. De fonkelende edelsteentjes worden gebruikt om vooral zilveren sieraden te verfraaien en te laten schitteren. Ze worden toegepast als betaalbaar alternatief voor diamanten en briljanten en hebben dezelfde functie namelijk zoveel mogelijk schittering aan het sieraad geven. Markasiet is niet doorschijnend, het is een solide steensoort en niet zo kostbaar als diamanten of briljanten zijn. De kleur varieert van staalgrijs tot grijs met een goud-gele of groene kleur. Markasiet is een relatief zachte steensoort en daardoor wat kras gevoelig. Daarin is het bijna tegenovergesteld aan éen van de belangrijkste eigenschappen van de diamant.

In onze vintage sieraden collectie kom je ze wel eens tegen, antieke sieraden met edelstenen omringd door hele kleine grijze fonkelende steentjes. Ze worden gebruikt in sieraden als een betaalbaar alternatief voor briljanten.

DOOR DE EEUWEN HEEN

Het gebruik van pyriet in sieraden wordt voor het eerst in de archeologie opgemerkt bij de ontdekking van de Inca grafkamers in Zuid-Amerika. Ook in het oude Griekenland zijn deze steentjes al in sieraden verwerkt. Wat ongetwijfeld meespeelt is de relatieve zachtheid van het mineraal. Rond 1600 worden markasietjes erg populair door de heersende “weelde wetten”. Deze wetten verboden “het gewone volk” het dragen van diamanten en briljanten in sieraden, dit was uitsluitend voorbehouden aan de aristocratie. Om toch met fonkelende sieraden te kunnen pronken, komen als alternatief markasietjes helemaal in de mode. En als de steentjes goed worden geslepen fonkelen ze als diamanten.

In de 18e en 19e eeuw worden sieraden met markasiet erg populair in Groot-Brittannië. Deze populariteit bereikt haar hoogtepunt tijdens de regeerperiode van Koningin Victoria. Zij is dol op sieraden met deze steentjes en draagt deze veelvuldig. De markasietjes zijn dus doorgedrongen tot in de hoogste sociale kringen.

Een andere piek periode in de toepassing vind je tijdens de art nouveau (ca. 1890-1925) en art deco periode (ca. 1925- 1940). Markasietjes werden vaak in zilveren sieraden gebruikt als een betaalbaar alternatief voor platina en briljanten. Tijdens deze twee stijlperiodes zijn de mooiste colliers, broches en oorsieraden met deze steentjes vervaardigd. Grote meester juweliers maken overigens ook vaak eerst een sieraad ontwerp in zilver en markasiet om te kijken of het ontwerp voldoet aan hun eisen en ideeën. Daarna wordt het pas in het veel kostbaarder platina en briljant uitgevoerd.